Գոյգյոլի ազգային պարկ՝ բնական գանձ Ադրբեջանի սրտում

Գոյգոլ ազգային պարկը հանդիսանում է Ադրբեջանի ամենահայտնի բնական տարածքներից մեկը։ Այն տարածվում է Գյանջա քաղաքի հարավ-արևմուտքում՝ Գոյգոլ շրջանի լեռնային գոտում։ Բացառիկ լանդշաֆտներով, մաքուր օդով, Գոյգոլ լճով և բազմաբնույթ կենսաբազմազանությամբ այն դարձել է զբոսաշրջիկների և բնության հետազոտողների համար առաջնային ուղղություն։

Պատմական ակնարկ

Գոյգոլ ազգային պարկը հիմնադրվել է դեռևս 1925 թվականին, որպես Կյափազի արգելոց։ 2008 թվականին այն վերակազմավորվեց որպես ազգային պարկ՝ ընդլայնված տարածքով և ավելի խստացված բնապահպանական ռեժիմով։ Պարկը նպատակ ունի պահպանել տարածաշրջանի բնական էկոհամակարգը, ինչպես նաև ապահովել գիտական ուսումնասիրությունների և էկոտուրիզմի զարգացումը։

Գեոգրաֆիկ դիրք և կլիմա

Պարկը գտնվում է Մեծ Կովկասի հարավային լանջերին՝ ծովի մակերևույթից մոտ 1500–2000 մ բարձրության վրա։ Տարածքը բնորոշվում է կիսալեռնային և լեռնային կլիմայով․ ձմեռները ցուրտ են, իսկ ամառները՝ զով և հաճելի։ Այս պայմաններն իդեալական են բուսականության և կենդանական աշխարհի զարգացման համար։

Գոյգոլ լիճ — Պարկի Մարգարիտը

Գոյգոլ լիճը առաջացել է 1139 թվականի ուժեղ երկրաշարժի արդյունքում, երբ Կյափազ լեռան մի մասը փլուզվել է՝ փակելով Աղսու գետի հունը։ Լիճը ունի մոտ 96 մ խորություն և առանձնանում է իր կապույտ և մաքուր ջրերով։ Լիճը չի միայն բնական հրաշք, այլև կենսաբանական բազմազանության աղբյուր՝ իր ձկնատեսակներով, բույսերով և շրջակա վայրերում ապրող կենդանիներով։

Բուսական աշխարհ

Գոյգոլ ազգային պարկում աճում են ավելի քան 700 բուսատեսակներ։ Անտառներում տիրապետող են թեղին, կաղնին, հացենին, իսկ լեռների վերին մասերում տարածվում են ալպյան մարգագետինները։ Գարնանը և ամռանը տարածքն ամբողջությամբ ծածկվում է ծաղիկներով՝ դարձնելով այն գեղատեսիլ վայր զբոսանքի և լուսանկարչության համար։

Կենդանական աշխարհ

Պարկի տարածքում բնակվում են վայրի կատուներ, աղվեսներ, արջեր, եղնիկներ, նապաստակներ և այլ կաթնասուններ։ Թռչուններից այստեղ հաճախ հանդիպում են բազեներ, բուեր, արծիվներ, ինչպես նաև բազմաթիվ երգեցիկ թռչուններ։ Գոյգոլ լիճը բնակեցված է ձկներով, որոնցից հիմնականը տառեխն է։ Կան նաև սողուններ և երկկենցաղներ, որոշ տեսակներ՝ հազվագյուտ։

Զբոսաշրջային հնարավորություններ

Գոյգոլ ազգային պարկը գրավում է հազարավոր զբոսաշրջիկներ՝ իր բնապատկերներով, լեռնային երթուղիներով և հանգստի գոտիներով։ Այցելուները կարող են քայլել նշված արահետներով, կանգ առնել դիտակետերում, լուսանկարել, կամ պարզապես վայելել մաքուր օդն ու խաղաղությունը։ Առկա են գիդերի ծառայություններ, տաղավարներ հանգստի համար, ինչպես նաև փոքր հյուրանոցներ՝ պարկի հարակից տարածքներում։

Էկոտուրիզմ և կրթություն

Պարկը պարբերաբար հյուրընկալում է ուսանողներ, բնապահպաններ և գիտնականներ՝ ֆլորայի ու ֆաունայի ուսումնասիրության նպատակով։ Այստեղ իրականացվում են նաև բնապահպանական սեմինարներ և դպրոցական այցեր՝ նպատակ ունենալով բարձրացնել բնության հանդեպ գիտակցության մակարդակը։

Բնապահպանական մարտահրավերներ

Չնայած խիստ վերահսկողությանը, պարկը բախվում է մի շարք խնդիրների՝ այդ թվում՝ անօրինական որս, անտառահատում, թափոնների արտանետում և կլիմայական փոփոխությունների հետևանքներ։ Տարածքում գործում են հատուկ ծրագրեր՝ ուղղված վայրի բնության պահպանությանը և զբոսաշրջային ազդեցության նվազեցմանը։

Ինչպես հասնել Գոյգոլ

Գոյգոլ ազգային պարկ հասնելու ամենահարմար տարբերակը Գյանջա քաղաքից է՝ մեքենայով կամ տաքսիով։ Պարկի մուտքն անվճար է, սակայն որոշ տեղանքներ հասանելի են միայն գիդի ուղեկցությամբ կամ հատուկ թույլտվությամբ։ Լավագույն ժամանակահատվածը այցելելու համար՝ մայիսից հոկտեմբեր։

Ամփոփում

Գոյգոլ ազգային պարկը բացառիկ էկոհամակարգ է, որը համադրում է բնական գեղեցկությունը, գիտական արժեքը և տուրիստական գրավչությունը։ Այն հիանալի վայր է հանգստանալու, բնության հետ առնչվելու և նոր բաներ բացահայտելու համար։ Իր մաքուր լճով, անտառապատ լեռներով ու հարուստ կենսաբազմազանությամբ այն արժանի է հայտնվել յուրաքանչյուր բնասերի և արկածախնդիր ճանապարհորդի ցանկում

ԿԱՐԴԱՑԵՔ ՆԱԵՎ :
- Ղարաբաղի Համալսարան՝ Գիտության և Մշակույթի Հենակետ Արցախում
- Ղարաբաղի Քաղաքը՝ Հետաքրքիր Փաստեր և Մշակութային Գանձեր
- Քարաբաղ Ֆուտբոլային Ակումբ (Qarabağ FK) – Հպարտություն ու հաղթանակի պատմություն
- Ղարաբաղի Մշակույթը՝ Հինավուրց Հարստություն և Ժամանակակից Ինքնություն
- Արցախյան Խոհանոց